Tuyển tập truyện ngắn - Hương khói lam chiều - Cơm Tối Mùa Gặt

Hoàng hôn tắt hẳn rặng tre làng, để một vệt hồng tím bàng bạc chìm màn đêm đặc quánh. Ở cái xóm Làng Đen, nhà ông Sáu Lượm là nhà sát bờ ruộng nhất. Nghe cái tên "Làng Đen" thấy một màu nghèo khó, mà quả thật, những nóc nhà tranh lụp xụp, tường trát bùn, nền đất cứ san sát như những chiếc nấm mọc mưa.

Bữa cơm tối. Đó là nỗi lo lớn nhất của bà Tám – vợ ông Sáu. Mùa gặt xong nhưng gạo vẫn đong đủ, nhà bốn miệng ăn: vợ chồng ông Sáu, thằng Tèo chín tuổi và con Hến sáu tuổi.

Trong căn bếp nhỏ lem luốc khói, bà Tám đang lúi húi bên cái bếp trấu cáu bẩn. Lửa trấu cứ lập lòe, phả mùi khói cay xè. Bà đặt cái nồi nhôm đen nhẻm lên bếp, vo gạo. Gạo chỉ còn lưng chén, độn thêm khoai lang. Những củ khoai lang ruột trắng cắt mỏng, để "ăn chắc bụng", để kéo dài lượng gạo ít ỏi. Tiếng vo gạo "xèn xẹt" trong chậu nhôm thắt lòng.

"Hến con, nhặt mấy cọng rau má ngoài vườn cho !" – Bà Tám gọi khẽ, giọng mệt một ngày dầm ruộng.

Con Hến lật đật chạy . Rau má mọc dại hè, là món "rau nhà giàu" của nhà nó.

Thằng Tèo bên thềm, tay cầm con d.a.o cùn tỉ mẩn cạo vảy một con cá rô đồng bé bằng ba ngón tay – chiến lợi phẩm của buổi chiều mò mẫm mương cạn. Con cá rô quẫy nhẹ, vảy nhỏ văng tung tóe nền đất.

"Má ơi, cá kho tiêu nấu canh rau má đây má?" – Thằng Tèo hỏi vọng .

Bà Tám thổi phù phù bếp trấu, mắt cay xè: "Nấu canh. Kho tiêu thì lấy tiêu với dầu, hả con? Để cá ngọt nước canh, dễ nuốt hơn. Ráng nhặt sạch rau nha con."

Món rau má nấu cá rô. Chỉ duy nhất một món mặn, cộng với bát nước chấm mắm cái pha chút ớt tươi hái ngoài bờ rào. Đạm bạc đó, nhưng đó là cả một sự sắp đặt, tính toán của bà Tám để bốn thể nuốt trôi nửa chén cơm độn khoai.

Cơm chín, mùi khoai lang quyện mùi gạo thơm dìu dịu lan . Bà Tám bắc nồi xuống, lấy cái đĩa sành mẻ vành, múc vội vài miếng cá rô và rau má lên.

[Truyện được đăng tải duy nhất tại MonkeyD.net.vn - https://monkeyd.net.vn/tuyen-tap-truyen-ngan-huong-khoi-lam-chieu/com-toi-mua-gat.html.]

Ông Sáu Lượm từ ngoài sân bước , vai còn vương vất mùi bùn đất và mồ hôi. Ông khẽ khàng rửa chân tay ngoài cái lu nước mưa.

"Hôm nay cày thuê cho nhà ông Bá ba chục. Mai chợ mua cho Tèo với Hến hộp sữa đậu nành. Hạt dưa thì cứ để từ từ." – Ông Sáu , giọng khàn khàn.

Thằng Tèo và con Hến thấy chữ "sữa đậu nành" thì mắt sáng rỡ. Sữa đậu nành là thứ quà xa xỉ nhất của chúng nó.

Cả nhà trải chiếc chiếu sờn rách giữa nhà. Mâm cơm bày :

Một nồi cơm khoai độn, Một đĩa canh rau má nấu cá rô đồng , Một bát mắm cái lấm tấm váng ớt đỏ tươi.

Ông Sáu gắp miếng cá rô béo nhất bỏ bát con Hến, gắp thêm một miếng rau má cho thằng Tèo. Ông chỉ ăn khoai với chan nước canh mắm.

Ngọc Đinh Đang

"Ăn các con. Ăn cho no bụng còn học bài. Ba má no ."

Cặp mắt bà Tám và ông Sáu hai đứa con cắm cúi ăn, nuốt trôi cả miếng cơm khô khốc bằng vị ngọt lừ của nước canh cá đồng. Ánh đèn dầu le lói chiếc bàn gỗ tạp, hắt bóng bốn đổ dài vách đất.

Ngoài sân, tiếng dế đêm kêu ran rát, tiếng ếch ộp oạp từ ngoài ruộng vọng . Bữa cơm quê mùa, nghèo khó, nhưng cả tình thương của cha và ấm của gia đình, khiến nồi cơm độn khoai bỗng trở nên đậm đà, no đủ lạ lùng.

Tuyệt vời! sẽ sáng tác một truyện ngắn khác, vẫn mang âm hưởng đời sống nông thôn Việt Nam thực tế, dân dã, và tiếp tục xoay quanh bữa ăn nghèo nhưng thấm đượm tình .